Torul Hakkında

Tarihçe

Eski Yunan eserlerinde, Torul’un M.Ö. kurulmuş bir yerleşim yeri olduğundan bahsedilmektedir. 4. Haçlı Seferi sırasında Trabzon’u ele geçiren Cenevizliler, Torul’u da alarak ilçenin birçok yerinde kaleler ve haberleşmede kullanılan ateş kaleleri inşa etmişlerdir.

Torul adı Tör, yani “kutsal makam” veya “Tuğrul Bey” isminden geldiği sanılmaktadır. Yoğun olarak Türk Kayı ve Çepni Boylarından gelen Türk nüfusa sahip bir ilçedir. Çepniler Anadolu’ya, Kürtün ve Torul civarlarından dağılmıştır. Selçuklu Sultanı’nın kuzeydoğu seferi sırasında, otağını Torul’da kurmasına izafeten, daha önce Ardasadiye anılan ilçeye Torul denmeye başlanmıştır.

Türkmenler Torul’a 1040’lardan itibaren Akkoyunlular ve Safaviler döneminde yerleşmeye başlamışlardır. Torul 1461’de Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon İmparatorluğu’na son vermesinden 1828’e kadar Sancak Beyliği olarak kalmıştır.Yeniçeri ve Bektaşi ocaklarının kapatılmasıyla birlikte, Bektaş-i Güvenç Abdal’ın ocağı kapatılmış ve yoğun Bektaşi nüfusun yaşadığı Torul’un sancak beyliği kaldırılmıştır.

1828’den Cumhuriyete kadar Trabzon vilayetinin Gümüşhane sancağına bağlı bir kasaba, Cumhuriyetin kuruluşuyla birlikte Gümüşhane’ye bağlı bir İlçe olmuştur.

İlçe nüfusu, 1877-1878 Osmanlı-Rus harbinde (93 Harbi) bir miktar göç vermiştir.

I. Dünya Savaşı sırasında (Ağustos 1916) Rus ordusu yöreyi ele geçirmiş, 1917 Sovyet Devrimi’nden sonra Rusların geri çekilmesiyle onların yerini Rumlar almıştır. Torul, 14 Şubat 1918’de düşman işgalinden kurtarılmıştır.

İlçe nüfusu içerisinde Kayı ve Çepni nüfusu yoğundur. Ancak diğer Oğuz Türk boyları da Gümüşhane’de yaşamaktadır.

Coğrafi Konum

Harşit Çayı kenarında Trabzon-İran transit yolu üzerinde kurulmuş, dağlık bir araziye sahip bir ilçedir. Doğuda, Gümüşhane Merkez; kuzeyde, Trabzon ili, Maçka ilçesiyle, batıda Kürtün ve Giresun Alucra ilçesi ve güneyde Şiran ilçesi ile çevrilidir. Doğu Karadeniz Türkmen Çepnileri, Horasan üzerinden gelirken burada konaklamışlardır. İlçenin yüz ölçümü 969 km² olup, ilçe merkezinin yüksekliği 950 metredir.

Bitki örtüsü

Arazi orman toprağı karakterindedir. Yağış orman bitkilerinin yetişmesine elverişlidir. Bu nedenle İlçenin bitki örtüsünü ormanlar teşkil eder.

Akarsuları

Nivene, Çit deresi ve Köstere dereleri ile beslenen Tirebolu’dan denize dökülen Harşit Çayı İlçenin önemli akarsuyudur.

İklimi

Doğu Karadeniz iklimi zonu içinde bulunan Kuzey Karadeniz dağlarının iç kısmından itibaren az yağışlı kışları ise sert ve yazları ılık bir iklim manzarası arz etmektedir.

Ekonomik Durum Geniş ve zengin Ormanlara sahip Torul İlçesinde Orman’ın Köylünün iktisadi hayatında önemli rolü vardır. İleri seviyede olmamakla beraber hayvancılık, halkın geçim kaynaklarında önemli yer tutar.

Nüfus

• Toplam nüfus: 15.416
• İlçe merkez nüfusu: 4.592
• Toplam köy nüfusu: 10.824
• Km² düşen kişi sayısı: 18 kişi
• Buna göre ilçe nüfusunun %29,8’i ilçe merkezinde % 70,2’si köylerde oturmaktadır.
• Nüfus Yoğunluğu Olarak Türkiye Ortalamasının Altındadır.
• Klasik bir Türk yerleşimidir.

Yaşayan Nüfus 15.416 Olup, bunun 8.013’ü kadın, 7.403’ü ise erkektir. Arazi şartları ve iş sahalarının olmayışı gibi nedenler, nüfusun; Trabzon, Ankara, Bursa, İzmit, Düzce ve İçel gibi illere göç etmesine sebep olmuş ve Torul’da yaşayan nüfusun yaklaşık beş katı nüfus göç etmiştir.

 YILLARA GÖRE İLÇE NÜFUS VERİLERİ

Hazırlayan: Hamza Üstün